Vestingstad Megen

GESCHIEDENIS

Vanaf 2000 voor Christus is het gebied rond de Maas bewoond geweest. De Kelten vestigden zich op de zandkoppen en oeverwallen, in de buurt van de vruchtbare rivierklei. Ook de Romeinen hebben een tijdje in Megen en omliggende dorpen gehuisd. De plaatsnaam ‘Megen’ is waarschijnlijk afgeleid va het Romaanse  woord “Magus”, wat veld, plaats of stad betekent. Het zou echter ook van het woord Magos kunnen komen, wat ‘doorwaadbare plaats’ betekent. Megen was de ‘Hoofdstad’ van het Graafschap Megen en werd voor het eerst genoemd in 721 NC (‘Meginus’). Rond 800 NC bestond het stadje Megen uit 44 huizen, een kasteel van de graaf in Megen en een klooster in Teefelen.

Bij het Graafschap hoorden Haren, Macharen en Teeffelen. Het
Graafschap werd voor het eerst vermeld in 1145 in een geschrift over de eerste Graaf van Megen, Graaf Allardus. De stadsrechten werden door Willem Dicbier op 8 januari 1357 aan Megen gegeven. Men mocht onder andere tol gaan heffen. In het tweede deel van de 14e eeuw werden de vestingwerken gebouwd waarvan de nog bestaande gevangentoren een restant is. Jacob van Deventer kreeg in 1558 van Philips de opdracht om de vestingsteden in kaart te brengen en het karakteristieke stratenpatroon, zoals hij dat heeft vastgelegd, is volledig bewaard gebleven.

1810: Drie gemeenten Megen, Haren en Macharen. Teeffelen vormde samen met Oyen een andere gemeente. 1820: Eén gemeente: Megen wordt samengevoegd met de gemeenten Haren en Macharen tot Megen c.a. (cumannexis; ‘wat er bij hoort’). Het graafschap Megen hield in 1795 met de komst van de Fransen op met zelfstandig te bestaan en werd een deel van het Koninkrijk der Nederlanden. In 1814 werd Frankrijk verdreven. Na jaren een zelfstandige gemeente geweest te zijn werd Megen in 1994 onderdeel van de gemeente Oss. Met name aan de aanwezigheid van het Franciscanenklooster en het Clarissenklooster heeft Megen in het verleden een belangrijke functie als handels- en ontmoetingspunt ontleend. Terecht wordt dan ook Megen vaak vernoemd als het “Assisi aan de Maas”.

WANDELEN EN FIETSEN IN MEGEN

In en om Megen heeft het Toeristisch Informatiecentrum Megen (TIM) een aantal prachtige wandelingen uitgezet variërend in lengte en ondergrond. Een bezoek aan Megen is in elk seizoen de moeite waard. Door de oude kern is een stadswandeling uitgezet. Lengte ongeveer 2 kilometer. De roerige geschiedenis vanaf de oertijd tot het heden worden op een beeldende wijze beschreven. Het Toeristisch Informatiecentrum Megen organiseert ook regelmatig struinwandelingen met een natuurgids door de prachtige natuur langs de Maas.

Onze ervaren gids neemt u mee langs een gevarieerd landschap en misschien ziet u zelfs een bever of een das. Bezoekers komen graag naar Megen voor een fietstocht over de dijken, langs de uiterwaarden van de Maas. Het uitzicht op ‘De Gouden Ham’, het recreatiegebied ten noorden van de Maas, is prachtig. Herpenduin en natuurgebied De Maashorst liggen op fietsafstand. Een verrassend landschap met prachtige bossen en heidevelden, stuifduinen, vennen, weiden en kronkelbeekjes.

BEZIENSWAARDIGHEDEN

Minderbroeders klooster St. Antonius van Padua: Franciscanenklooster gebouwd vanaf 1645 en nog steeds in gebruik en bewoond door de minderbroeders-Franciscanen. Zij hebben diverse activiteiten buitenshuis en bieden de gelegenheid aan gasten om zich terug te trekken en enige tijd mee te leven met de broeders. Ook een bezoek aan de ‘Hof van Lof’, de kloostertuin, is de moeite waard.

Assisi is een stadje in Italië, zo’n 160 km ten noorden van Rome. De twee bekendste inwoners van het stadje zijn Franciscus en Clara. Zij leefden in de 13e eeuw en begonnen een radicaal nieuwe beweging van broeder- en zusterschap, in armoede en eenvoud. Franciscus, rondtrekkend door de wereld, en Clara in de stilte van het klooster San Damiano.

Omdat er in Megen zowel franciscaanse broeders als zusters wonen, wordt Megen ook wel ‘Assisi aan de Maas’ genoemd.

Clarissenklooster Sint-Josephsberg: In 1717 vonden de Clarissen onderdak in Megen nadat zij uit Boxtel werden verdreven. Zij begonnen in 1721 met de bouw van het huidige klooster. Het werd gebouwd op de fundamenten en binnen de gracht van het voormalige kasteel van de graven van Megen, dat in 1581 verwoest werd. De bouw verliep in diverse fasen. Onder Napoleon werd het klooster tot staatseigendom verklaard en mochten er geen nieuwe kloosterlingen intreden. Pas in 1896 mochten de zusters hun klooster terugkopen van de staat. Zij lieten architect J.H.J. Groenendaal een ontwerp maken voor de nog onvoltooide kapel. Bij de bouw daarvan vond men de zware fundering van het middeleeuwse kasteel. Deze fundering werd gesloopt en de oude bakstenen werden verwerkt in de kapel. In 2021 zijn de Clarissen 300 jaar in Megen en bestaat de gemeenschap 550 jaar.

Acropolis: Volledig gerenoveerd en heeft opnieuw de uitstraling van het vroegere gymnasium. Het Toeristisch Informatiecentrum Megen (TIM) is in de Acropolis gehuisvest waar onder meer een maquette van de vesting Megen naar tekening van Jacob van Deventer te bewonderen valt.

Graaf de Brimeuplein: Graaf Charles de Brimeu leefde van 1524 tot 1572. Hij is nu vereeuwigd in een standbeeld op het naar hem genoemd plein. Hij behoorde tot het Huis Habsburg, en was ridder in de Orde van het Gulden Vlies.

De Gevangentoren is een restant van de vestingwerken uit de 2e helft van de 14e eeuw. Huisvest sinds enkele jaren weer een ooievaarspaartje. Ode aan de middenstand: Beeld ter herinnering aan de vroegere middenstand in Megen

Restaurant De Poort van Megen: een unieke locatie waar u culinair kunt genieten met Brabantse gastvrijheid Restaurant TITUS: waar de tafel klaar staat voor lunch of diner.

Kapel Broeder Everardus: Ook bekend als het Bruurke van Megen, de grafkapel van broeder Everardus Witte (1868-1950) waar menigeen zich tot hem wendt om zijn voorspraak in te roepen zoals dat gebeurde tijdens zijn leven.